Tác giả: Xuân Đức
Nhà văn nổi tiếng Chingiz Aitmatov đã qua đời hôm qua, thứ ba ngày 10.6.2008, tại một bệnh viện ở Đức, khi chưa tròn 80 tuổi. Ngày 16/5 vừa qua, khi đang theo dõi một đoàn làm phim tài liệu về cuộc đời mình, Chingiz Aitmatov bỗng lâm bệnh nặng. Ông được đưa vào một bệnh viện tại Kazan. Sau đó, nhà văn được chuyển bằng máy bay tới một bệnh viện ở Nuremberg, Đức, với triệu chứng "viêm phổi" và "suy thận". Từ đó, sự sống của ông được duy trì bằng máy thở nhân tạo.Theo tin của ông Raimkul Atakurov, đại sứ Kirgizia tại Nga, trong thời gian điều trị tại bệnh viện Đức, sức khỏe của Chingiz Aitmatov có chiều hướng khá lên và bác sĩ điều trị đã cho phép những người thân vào thăm ông. Tuy nhiên, sau đó bệnh tình của nhà văn có những tiến triển ngày càng đáng lo ngại.
Nhà văn nhân dân Kirgizia Chingiz Aitmatov từng được tặng giải thưởng Lê nin (1963) và ba giải thưởng nhà nước Liên Xô (1968, 1977, 1983), Anh hùng lao động xã hội chủ nghĩa (1978), đại biểu Ủy ban xô viết tối cao Liên Xô, Ủy viên trung ương Đảng cộng sản Kirgizia, Ủy viên Ban
chấp hành Hội nhà văn và Hội điện ảnh Liên Xô.
Chingiz Aitmatov sinh ngày 12 tháng 12 năm 1928 tại làng Seker, tỉnh Talasskaya, Kirgizia, một nước cộng hòa thuộc Liên Xô, nay là quốc gia độc lập thuộc Cộng đồng SNG. Bố ông, Torekul Aitmatov, là một nhà chính trị nổi tiếng của Kirgizia, nhưng bị bắt năm 1938 và sau đó bị thanh trừng. Mẹ ông, Nagima Khazievna, gốcTacta, là diễn viên nhà hát địa phương.
Tác phẩm của Chingiz Aitmatov được dịch ra nhiều thứ tiếng. Trong số đó có các tiểu thuyết như "Một ngày dài hơn thế kỉ" (1980), "Con tàu trắng" (1970), "Đoạn đầu đài" (1986), "Khi những ngọn núi sụp lở" (Cô dâu vĩnh cửu) (2006)...
Chingiz Aitmatov còn nổi tiếng với tư cách nhà viết kịch bản phim. Ông là tác giả kịch bản của những bộ phim như "Con chó khoang chạy theo bờ biển' (1990), "Tiếng vọng của tình yêu" (1974), "Người thầy giáo đầu tiên"...
Từ năm 1990-1994 Aitmatov là đại sứ Liên Xô và Nga tại Luých xăm bua. Cho đến tháng 3 năm 2008 Aitmatov là đại sứ Kirgizia tại Pháp, Bỉ, Luých xăm bua...
Ở quê hương Kirgizia của nhà văn, năm 2008 được tuyên bố là Năm Chingiz Aitmatov. Mới đây, Hội đồng thường trực các Bộ trưởng văn hóa của Tổ chức các nước nói tiếng Thổ đã đề cử Aitmatov là ứng viên giải Nobel năm 2008.
Thủ tướng Nga Vladimir Putin đã gửi điện chia buồn tới thân hữu nhà văn Aitmatov. Trong bức điện có đoạn viết: "Đây là một tổn thất không gì bù đắp nổi. Chingiz Aitmatov sống mãi trong tâm trí chúng ta với tư cách là một nhà văn, nhà tư tưởng, nhà trí thức và nhà nhân đạo vĩ đại."
Tổng thống Nga Đmitri Medvedev cũng đã gửi điện chia buồn tới gia đình và bạn bè thân hữu của nhà văn Chingiz Aitmatov.
Tang lễ nhà văn Chingiz Aitmatov sẽ được tổ chức tại Biskek vào ngày thứ bảy tới. Nhằm giải quyết các vấn đề liên quan đến lễ tang nhà văn nổi tiếng, đã thành lập Ủy ban quốc gia đặc biệt, có khả năng do tổng thống Kirgizia Kurmanbek Bakiev phụ trách
( Dựa theo nguồn : nguoibanduong)
Thơ viếng Ai-ma-tốp ( Âitmatov)
Thế là Anh đã ra đi
Cùng con chó khoang chạy dọc theo biểnRồi lên con tàu trắng
Tránh xa những ngọn núi sụp lởTránh xa đoạn đầu đàiAnh đi về phía ấy...bên kia.
Thì rồi ai cũng phải đi
Bởi bên kia mới là nơi thanh khiết
Cho dù bên này Anh đã biết
Bao nhiêu núi đồi và thảo nguyên.
Đã biết thế nào là tục, là tiên
Đã trải qua bao cơn ba đào bình địa
Đỉnh núi cao Anh trấn ngự
Một phương trời.
Nghiệp văn một đời
Chính trường một kiếp
Được đề cử Nô ben
Tổ quốc lấy tên : Năm Ai-ma-tốp
Tổng thống ban sắc lệnh lập Uỷ ban lễ tang..
Thử hỏi dưới gầm trời, giữa nhân gian
Còn gì vinh quang hơn thế
Mà sao một ngày vẫn dài hơn thế kỉ ?
Anh đã rũ sạch để ra đi
Chỉ có bên kia
Mới thật là nơi thanh khiết.
Tôi không buồn chút nào, chỉ âm thầm giã biệt
Người thầy đầu tiên của tôi !
Đăng ngày 11/06/2008
|
Bai
nay that cam dong, nhung toi muon biêt ro ve tieu su nha van
Ai-ma-top
...
...
.......Hi.......
........Hi
